Cảm thông với những đau thương do chiến tranh hoặc tai họa thiên nhiên gây nên, ngày 20/9/1951 Đức Hồng Y Giuse Maria Trịnh Như Khuê đã viết thư quyết định lập Ban cứu tế và Quỹ cứu tế Địa phận, kêu gọi các linh mục cũng như toàn giáo hữu trong địa phận cùng tham gia, để chia sẻ với những anh chị em đang gánh chịu những đau thương của cuộc sống.
—————————————-
THƯ CHUNG SỐ 10
QUỸ CỨU TẾ ĐỊA PHẬN
Juse Maria TRỊNH NHƯ KHUÊ, ơn Chúa và ơn Tòa thánh làm Giám mục biểu hiệu Sinao, thay mặt Đức Giáo Hoàng, quản trị địa phận Hà Nội, gửi nhời thân ái chào các Cha, các Dòng nam nữ, các Thày và toàn thể giáo hữu địa phận Hà Nội.
Anh em thân mến!
Những đau thương đè nặng trên nhân loại, do chiến tranh gây nên ngày càng nhiều; và ngay ở đất nước ta, ngay ở Địa phận ta, tình cảnh cũng không tốt đẹp gì hơn. Biết bao gia đình tan tác, biết bao cơ nghiệp đổ vỡ vì súng đạn, vì tản cư. Thậm chí có nơi, cả một xứ, cả một địa hạt phải lâm vào cảnh di cư, tìm nơi lánh nạn, không công ăn việc làm, không chốn nương tựa… Tiếp đến trận bão mới đây lại gieo thêm nhiều tai họa xuống không ít miền, làm cho dân chúng đã khốn khổ càng điêu linh hơn nữa. Đứng trước những đau thương, những tai hại ấy, tôi đã cố gắng tìm phương kín đáo cấp cứu những nơi khổ cực hơn cả. Nhưng tôi biết những giúp đỡ ấy, đối với những hoạn nạn ấy, dù là như muối bỏ bể; tôi chỉ tự an ủi, vì đó là của người cha gửi đến ủy lạo con cái trong lúc khốn cùng. Tôi cũng mong muốn giúp đỡ được nhiều hơn và khắp lượt trong toàn thể Địa phận, nhưng lực bất tòng tâm, tôi không thể làm hơn được. Tôi thấy cần phải kêu gọi đến lòng bác ái của mọi người, của các Cha cũng như của các giáo hữu. Vì những đau thương những tai họa tuy nhiều và ghê gớm thật, nhưng nếu được toàn thể mọi người trong Địa phận chung tay góp sức để ngăn cản thì dẫu sao cũng giảm bớt, cũng xoa dịu được phần nào. Mà những tai họa có phải chỉ xảy ra một lần này thôi đâu! Bởi đấy, muốn giúp đỡ những anh em gặp khốn khó bây giờ và về sau, tôi quyết định lập Ban cứu tế và Quỹ cứu tế Địa phận, và chọn ngày chủ nhật đầu tháng 10 dương lịch mỗi năm làm Ngày cứu tế của Địa phận. Bắt đầu từ năm nay, ngày ấy các xứ sẽ thu tiền giúp quỹ Cứu tế, ít là ban sáng trong giờ lễ. Số tiền thu trong ngày ấy, bất cứ bằng cách nào (sáng, chiều, trong, ngoài nhà thờ hay quyên riêng từng gia đình, từng cá nhân) sẽ chia đôi, một nửa giữ lại xung quỹ cứu tế của mỗi xứ, còn một nửa nộp vào quỹ Cứu tế Địa phận.
Lập Ban cứu tế và Quỹ cứu tế Địa phận, tôi mong muốn giúp đỡ đôi phần những anh em gặp tai nạn, phải túng cực; nhưng đối với người giáo hữu, đó cũng là dịp để thi thố lòng bác ái, là một phận sự và là biệt điểm của người Công giáo. Tôi trông chờ ở sự nhiệt thành tận tụy của các Cha, nhất là lòng trắc ẩn các Cha thường có riêng đối với những ai khốn cùng, để các Cha nhắc nhủ giáo hữu sốt sắng hưởng ứng, giúp cùng giúp của trong việc cần kíp này. Tôi cũng trông chờ ở lòng quảng đại của các giáo hữu, kẻ ít người nhiều, mỗi người tùy lực, góp gió thành bão, để cứu những anh em ta đang sống trong vòng hoạn nạn. Lòng rộng rãi ấy, tôi trông đợi anh em giáo hữu sẽ có, không những nguyên trong ngày Cứu tế Địa phận, mà còn trong nhiều dịp khác nữa.
Tôi vừa nói, và anh em hẳn cũng đã nhận rằng: việc giúp đỡ những kẻ khốn cùng là một bổn phận và một đặc điểm của người công giáo. Đức Bác ái công giáo là một giới răn riêng Chúa Giêsu truyền dạy “Thày truyền cho chúng con một mệnh lệnh mới: các con hãy yêu nhau như Thày đã yêu các con. Cứ dấu này, mọi người sẽ nhận biết các con là môn đệ Thày, là các con yêu thương nhau”. Đã hay, việc giúp đỡ anh em ta về phần xác, tuy chỉ là việc cuối cùng trong đức Bác ái công giáo, nhưng không phải vì thế mà không cần thiết can hệ, và cấp bách, nhất là trong thời buổi này, càng không thể bỏ qua được. Không làm tức là lỗi giới răn Bác ái. Ai trong ta không kính sợ, khi suy nghĩ lời nguyền rủa Chúa sẽ dùng để xua đuổi những hạng người cứng lòng trước những đau khổ, túng thiếu của anh em “Những người vô phúc, khốn nạn, các người hãy xéo đi xưa ta đói mà các ngươi không cho Ta ăn… Ta thiếu mặc, mà các người không cho Ta áo… Ta bảo cho các ngươi hay: mỗi lần các ngươi từ chối không làm những điều ấy cho anh em các người thì chính là các người từ chối không làm cho Ta.”
Anh em thân mến! Chúng ta hãy cố gắng giúp đỡ nhau, Chúa sẽ kể là làm cho chính bản thân Chúa. Những thiếu thốn, những đau khổ của anh em đầy rẫy bên mình ta, quay mặt phía nào, ta cũng nhận thấy được và nhận thấy rất nhiều. Có khi chính ta cũng thiếu thốn, nhưng ta hãy xét xem ta còn cách nào giúp đỡ được những người thiếu thốn hơn ta. Ta hãy làm cho những thiếu thốn, những đau khổ đó bớt đi được phần nào hay phần ấy. Nhiều khi ta chỉ cần có lòng một chút và để ý làm là được. Biết bao những xa phí trong cách sống thường ngày của chúng ta… Biết bao những vật không cần, những vật, có khi ta sắm mà không bao giờ dùng đến; đang khi đó bên cạnh ta, bao nhiêu người thiếu đến cả những cái cần dùng cho đời sống. Anh em ta thiếu thốn đang mong chờ ta thương giúp họ. Nếu anh em không dám bớt những cái cần dùng của anh em để trao tặng họ, ít là anh em hãy bớt cho họ một phần những xa hoa, những cái không cần của anh em. Những cái ấy nhiều khi đã đủ cơm, đủ áo cho họ một phần nào rồi vậy.
Một điều khác nữa, tôi tha thiết xin nài mọi người nhiệt thành làm, để giúp đỡ anh em ta trong cơn túng cực, là cầu nguyện cho anh em ta, để Chúa và Trái tim Đức Mẹ giúp họ biết chịu nên những thử thách nặng nề ấy, biết tìm sự yên ủi nơi Chúa và Đức Mẹ. Chớ gì mỗi lần chúng ta cầu nguyện, mỗi giây phút chúng ta sống bên cạnh Chúa, chúng ta sẽ không quên những nỗi đau thương của anh em ta: đấy là cách hiệu nghiệm hơn cả để nâng đỡ anh em ta.
Anh em thân mến! Mỗi người chúng ta hãy thực hành đức bác ái của Chúa Giêsu dạy, biết lo đến ích chung, giúp đỡ bù đắp lẫn nhau, vì chúng ta là một thân thể thiêng liêng của Chúa Giêsu. Chúng ta phải phụng sự lẫn nhau: người này giúp đỡ người kia. Ta hãy giúp đỡ anh em ta, giúp đỡ những người khốn cùng, để đời sống của ta ở nơi bể khổ này đỡ phần chua xót! Ta hãy giúp đỡ lẫn nhau, để ta cũng đáng được Chúa thương giúp ta, như lời Chúa đã dặn trong 8 mối phúc thật: “Phúc cho ai có lòng thương xót, vì họ sẽ được thương giúp lại”. Ta đong cho ai đấu nào, Chúa sẽ trả lại cho ta như thế và còn gấp trăm nghìn lần như thế nữa. Nhất là ta hãy giúp đỡ anh em, tùy sức ta, vì như thế là ta giúp chính Chúa và sau đây sẽ được nghe tiếng Chúa phán bảo ta: “Hỡi con yêu dấu, con đáng được chúc phúc, vì xưa Cha đói, con đã cho Cha ăn; Cha khát con đã cho Cha uống.”
Đến đây tôi muốn lên tiếng gửi nhời chào thân ái riêng những anh em đang sống trong cảnh thiếu thốn, khổ cực, bất cứ bởi tai họa nào. Anh em hãy tin rằng tôi đã hiểu thấu những đau khổ ấy của anh em. Tôi đã muốn giúp đỡ anh em và tôi mong rằng những lời kêu gọi của tôi sẽ được mọi tầng lớp người hưởng ứng, để anh em được nâng đỡ nhiều hơn nữa. Trong cơn túng cực đây, anh em hãy ngẩng mặt nhìn lên Chúa; Chúa để anh em phải qua cơn thử thách nặng nề, nhưng Chúa không bỏ anh em. Anh em hãy nhận lấy những thánh giá đây cho can đảm, với tất cả tinh thần đức tin, để những hoạn nạn đây có thể đem lại cho anh em một kho tàng vô giá về phương diện thiêng liêng.
Tôi nguyện xin Chúa Giêsu, gương mẫu từ bi bác ái, chúc lành cho các Cha, các Dòng nam nữ, các giáo hữu và riêng cho những ai đang phải đau khổ cách này hoặc cách khác, và những ai không ngại tiếc công tiếc của để hàn gắn những vết thương đau trong Thân thể Mầu Nhiệm Chúa Ciêsu, là những người nghèo túng khổ cực.
Hà Nội, ngày 20-9-1951
+ J. M. TRỊNH NHƯ KHUÊ