Để giúp cho việc quản trị địa phận được tốt hơn, trong thư chung ngày 02/7/1951 Đức Hồng Y Giuse Maria Trịnh Như Khuê đã dự định chia địa phận thành 29 địa hạt nhỏ, và mỗi địa hạt có một trụ sở chính.
—————————————
THƯ CHUNG SỐ 9
Các địa hạt trong địa phận
Juse Maria Trịnh Như Khuê, ơn Chúa và ơn Tòa Thánh làm Giám mục biểu hiểu Sinao, thay mặt Đức Giáo Hoàng, quản trị Địa phận Hà Nội, gửi nhời thân ái chào các Cha.
Kính các Cha.
Luật Giáo hội (c. 217) buộc các Đức Giám mục phải chia Địa phận ra làm nhiều Địa hạt, có mục đích giúp các đấng quản trị Địa phận được chu đáo hơn và ích lợi nhiều hơn cho các linh hồn. Địa phận ta, tuy chưa buộc hẳn phải theo nhưng đã tuân theo những luật lệ ấy, đã chia Địa hạt từ năm 1924 và đến nay 1933 đã sửa đổi lại ít nhiều.
Nay Địa phận đã tấn tới, đã thêm nhiều xứ nhiều phiên, tôi lại muốn cho các Cha trong một Địa hạt dễ đi lại hội họp với nhau, nên tôi đã định chia lại các Địa hạt cho nhỏ hơn, và chỉ một trụ sở dễ đi lại hơn. Khi chia Địa hạt, và chọn trụ sở tôi lưu ý đến những điểm sau đây:
1. Tránh hẳn không cho một Địa hạt ăn sang tỉnh khác. Còn phủ huyện cũng ra sức tránh khi có thể tránh được.
2. Trụ sở của Địa hạt phải là một nơi dễ đi lại – và thường chọn một xứ lớn, đạo cũ, là xứ mẹ đã sinh ra xứ khác, làm trụ sở.
3. Trụ sở là một nơi nhất định, không thay đổi theo xứ cha Tổng Quản. Tên của Địa hạt cũng là tên nhất định của trụ sở, và là tên Chính phủ dùng.
Căn cứ vào những điểm ấy, tôi đã dự định chia các Địa hạt như sau đây:
A. TỈNH HÀ ĐÔNG
1. Địa hạt Hà nội, trụ sở: Xứ Hà nội (xứ thánh Giuse)
+ Xứ Hà Nội
+ Xứ Hàm Long
+ Xứ Cửa Bắc
+ Xứ Nam Đồng
+ Xứ Thịnh Liệt (Kẻ Sét)
+ Xứ Yên Nhái (Kẻ Bưởi)
2. Địa hạt Giang Xá, trụ sở: Giang Xá
+ Xứ Giang Xá
+ Xứ Thượng Thụy (Kẻ Bạc)
+ Xứ Cổ Nhuế (Kẻ Noi) – Đức Diễn
+ Xứ Thụy Ứng
+ Xứ Cát Thuế – Lại Yên
3. Địa hạt Hà Đông, trụ sở Hà Đông
+ Xứ Hà Đông
+ Xứ Phùng Khoang
+ Xứ Thạch Bích
+ Xứ Đông Lao
4. Địa hạt Đại Ơn, trụ sở: Đại Ơn
+ Xứ Đại Ơn – Lam Điền
+ Xứ Yên Kiện
+ Xứ Tân Hội (Gò Cời) – Đồn Vận
5. Địa hạt Đoan Nữ, trụ sở: Đoan Nữ (Kẻ Nứa)
+ Xứ Đoan Nữ
+ Xứ Thượng Lâm
+ Xứ Khôn Duy (Lưu Xá)
+ Xứ Xuy Xá (Kẻ Ngườm)
6. Địa hạt Sơn Lãng, trụ sở: Sơn Lãng
+ Xứ Sơn Lãng – Phương Trung (Kẻ Chuông) – Vân Đình
+ Xứ Thượng Lao
+ Xứ Thanh Rang (Rang Soi)
7. Địa hạt Đồng Cháy, trụ sở: Đồng Cháy
+ Xứ Đồng Cháy
+ Xứ Bến Cuối
8. Địa hạt Đồng Chiêm, trụ sở: Đồng Chiêm
+ Xứ Đồng Chiêm
+ Xứ Thường Vệ (Kẻ Ải)
+ Xứ Tụy Hiền (Kẻ Sải)
9. Địa hạt Sở Hạ, trụ sở: Sở Hạ
+ Xứ Sở Hạ
+ Xứ Cẩm Cơ
+ Xứ Đồng Trì – Khuyến Lương – Tựu Liệt
10. Địa hạt Hà Hồi, trụ sở: Hà Hồi
+ Xứ Hà Hồi (Kẻ Vồi) La Phù
+ Xứ Đàn Giản (Kẻ Rùa) Trình Xá
+ Xứ Từ Châu (Kẻ Trừ)
+ Xứ Tân Độ
11. Địa hạt Phú Mỹ, trụ sở: Phú Mỹ
+ Xứ Phú Mỹ – Hà Thao
+ Xứ Chuyên Mỹ – Lương Xá (Kẻ Lường)
12. Địa hạt Bái Xuyên, trụ sở: Bái Xuyên
+ Xứ Bái Xuyên
+ Xứ Hoàng Nguyên
+ Xứ Tầm Khê (Chằm)
B. TỈNH HÀ NAM
13. Địa hạt Trác Bút, trụ sở: Trác Bút
+ Xứ Trác Bút
+ Xứ Đồng Bào – Mang Sơn
+ Xứ Yên Mỹ
+ Xứ Hoàng Xá
+ Xứ Lảnh Trì
+ Xứ Động Linh
14. Địa hạt Kim Bảng, trụ sở: Kim Bảng
+ Xứ Kim Bảng
+ Xứ Đại Phúc – Tân Lang (Vãng Sơn)
15. Địa hạt Ninh Phú, trụ sở: Ninh Phú (Kẻ Sở)
+ Xứ Ninh Phú – Trung Hiếu – Phủ Lý
+ Xứ Bút Sơn – Lan Mát
16. Địa hạt Bích Trì, trụ sở: Bích Trì
+ Xứ Bích Trì – Hạ Trang
+ Xứ Cát Lại – Ngô Khê – Đồng Du (Chợ Nội)
+ Xứ Dưỡng Thọ
17. Địa hạt Công Xá, trụ sở: Công Xá
+ Xứ Công Xá
+ Xứ Thượng Vĩ – Nam Xá
18. Địa hạt Phú Đa, trụ sở: Phú Đa
+ Xứ Phú Đa – Đồng Phú
+ Xứ Vũ Điện – Đồng Yên
+ Xứ Mặc Xá
+ Xứ Quan Hạ
19. Địa hạt Vĩnh Đà, trụ sở: Vĩnh Đà
+ Xứ Vĩnh Đà – Lý Nhân
+ Xứ Bàng Ba
+ Xứ Ngọc Lũ – Tử Thanh
20. Địa hạt Cẩm Bối, trụ sở: Cẩm Bối
+ Xứ Cẩm Bối – An Khoái
+ Xứ Hà Ngoại – An Tập
+ Xứ Đạo Truyền
+ Xứ An Phú
21. Địa hạt Tiêu Động, trụ sở: Tiêu Động Thượng
+ Xứ Tiêu Động Thượng
+ Xứ Tiêu Động Hạ
+ Xứ Trung Lương
+ Xứ Bối Kênh
C. TỈNH NAM ĐỊNH
22. Địa hạt Nam Định, trụ sở: Nam Định
+ Xứ Nam Định – Tường Loan (Ba Trại)
+ Xứ Phú Ốc
+ Xứ Bảo Long
+ Xứ Trình Xuyên
+ Xứ Vạn Đồn (Trại Mới), – Lập Thành (Kẻ Man)
23. Địa hạt Lỗ Xá, trụ sở: Lỗ Xá
+ Xứ Lỗ Xá
+ Xứ Bình Cách
+ Xứ Yên Lộc
24. Địa hạt Xuân Bảng, trụ sở: Xuân Bảng
+ Xứ Xuân Bảng – Phú Thứ
+ Xứ Đại Lại – Gia Trạng
25. Địa hạt Đồng Đội, trụ sở: Đồng Đội
+ Xứ Đồng Đội – Phùng Xá
+ Xứ Đào Duyên
26. Địa hạt Vĩnh Trị, trụ sở: Vĩnh Trị
+ Xứ Vĩnh Trị
+ Xứ Vỉ Nhuế
+ Xứ Trung Đồng
D. TỈNH HÒA BÌNH
27. Địa hạt Mỹ Thành, trụ sở: Mỹ Thành (Mường Riệc)
+ Xứ Mỹ Thành (Mường Riệc)
+ Xứ Văn Lang (Mường Đổn)
+ Xứ Hướng Nghĩa (Mường Cắt)
+ Xứ Vụ Bản
28. Địa hạt Hạ Bì, trụ sở: Hạ Bì
+ Xứ Hạ Bì (Mường Tre), – Gò Mu
29. Địa hạt Quất Lâm, trụ sở: Quất Lâm (Đồng Gội) Còn đang lập.
Việc chia những Địa hạt trên đây mới là một dự định; tôi gửi để các Cha xem, hoặc có những gì bất tiện, những gì hoàn hảo hơn, các Cha sẽ tỏ ý cho Bề trên Địa phận biết … Rồi sau đó, ta sẽ quyết định hẳn việc phân chia địa hạt. Tôi cũng muốn được bản sao các tờ lập xứ lập phiên – nếu không còn giấy mực, xin nói cho tôi biết đã lập xứ, phiên năm nào.
Trong lúc chờ đợi những ý kiến hay của các Cha về việc phân chia địa hạt, tôi tha thiết nhắc nhủ để các Cha chú trọng đến những phận sự, nghĩa vụ mỗi đấng trong địa hạt theo giáo luật (CC. 445 – 450) và chính luật riêng Địa phận cũng đã nhắc tới, trong những trang: 53, 54 và 55 … Tôi mong ước các Cha Tổng quản sẽ tận tụy hơn, chu toàn phận sự và luôn luôn nghĩ đến những lợi ích của anh em đồng sự trong Địa hạt thuộc quyền mình; tôi mong ước các Cha khác sẽ hiểu biết phần việc mình, giúp đỡ các Cha Tổng quản dễ dàng làm đầy đủ phận sự.
Chớ gì đời sống trong địa hạt sẽ đem lại cho mỗi người chúng ta nguồn an ủi chân chính bởi Trái Tim Chúa, vì chúng ta yêu thương nhau, nâng đỡ nhau, trợ lực nhau để cứu các linh hồn, mở rộng nước Chúa, trong khu vực địa hạt chúng ta. Và sau mỗi lần chúng ta trong một địa hạt hội họp nhau, chúng ta thấy phấn khởi hơn, để chiến đấu, chúng ta thấy hăng hái hơn để làm Tông Đồ Chúa, vì chúng ta đã được sống những phút vui vẻ, thân mật “Quam jucundum …”
Tôi nguyện xin Trái Tim Chúa và Đức Mẹ chúc lành cho các Cha. Chúng ta hợp nhau trong lời cầu nguyện.
Hà Nội, ngày 02 – 7 – 1951
M. Trịnh Như Khuê
Vic. Apost.